Dapper vond ik haar, Sascha. Ze belde me en wond er geen doekjes om. Mijn man heeft kanker, alvleesklierkanker. We willen zijn uitvaart voorbereiden. Kunnen we een afspraak maken? Twee dagen later fietste ik naar hun huis, een paar straten verwijderd van waar ik woon.
Ze wisten goed te vertellen hoe de uitvaart er uit moest komen te zien
Sascha deed open en haar man, Leonard, kwam me tegemoet. Laten we aan tafel gaan zitten zei hij. Nee, zei Sascha, laten we lekker op de bank gaan zitten en Moniek op de stoel ernaast. En even later zaten we daar met zijn drieën. Sascha nam Leonard’s voeten op haar schoot en wreef ze warm. Het gegeven van Leonard’s naderend overlijden, de ontspannen setting, het gespreksonderwerp. Het leek voor Sascha vanzelfsprekend te zijn en daar nam ze Leonard op lichte wijze in mee. Leonard was flink ziek. Hij had het koud, hoestte veel en sprak met zwakke stem. Maar zijn ogen en gebaren waren levendig en zij wisten samen goed te vertellen hoe zij wilden dat de dagen tussen overlijden en uitvaart en zijn begrafenis eruit zouden komen te zien.
Afscheid nemen van elkaar
In de periode tussen dat gesprek en het overlijden hebben we een paar maal contact gehad per mail. ‘Het geeft me zo’n ruimte’ mailde Sascha, dat we dit gesprek hebben gevoerd. ‘We kunnen ons nu richten op wat voor ons nu belangrijk is: afscheid nemen van elkaar.' Enkele maanden na ons gesprek overleed Leonard. En weer een half jaar later, op kerstavond kwam ik Sascha tegen bij een concert. Ze nodigde me uit om daags na Kerst Gluhwein bij haar te komen drinken.
Wat ik heb onderschat: wat kan liefde pijn doen
Weer haar onomwonden manier van uitdrukken. ‘We hebben het goed gehad, Leonard en ik. We hebben de tijd genomen voor ons afscheid. We hebben het samen gedaan. Ik kon Leonard loslaten. Hij was zo ziek. We hadden er allebei vrede mee. Maar wat ik heb onderschat: Wat kan liefde pijn doen. Ik heb me op van alles kunnen voorbereiden. We zijn het ziekte – en stervensproces heel open ingegaan. Maar ik heb me niet kunnen voorbereiden op de pijn van de liefde. Wat kan liefde pijn doen.'
Reacties (1)