Omgaan met iemand die terminaal is

Stel: iemand in je naaste omgeving is terminaal en weet dus dat hij of zij nog maar een korte periode te leven heeft. Niet alleen voor de persoon in kwestie, maar ook voor jou als omstander is dit enorm hard. Want hoe benader je iemand die nog maar een paar weken of maanden te leven heeft? Wij geven je een aantal tips en adviezen voor het omgaan met iemand die terminaal is. Omdat de laatste weken samen heel belangrijk zijn.

Leg niet continu de nadruk op het ziek zijn

Ja, iemand heeft nog maar een korte periode te leven, maar is dit dan juist geen reden om iemand zoveel mogelijk mooie en kostbare momenten te bezorgen? Als iemand terminaal ziek is, wordt er vaak de nadruk gelegd op de ziekte en de symptomen die daarbij komen kijken. Het leven is zwaar en hiernaar wordt vaak ook gehandeld. Probeer op de juiste momenten eens de nadruk op iets anders te leggen, door mooie herinneringen op te halen bijvoorbeeld. Of lach samen voluit bij zijn of haar favoriete film. Al doe je dit vanuit een ziekenhuisbed, ook helemaal prima. Het gaat erom dat je het leven voor hem of haar op dat moment een heel klein stukje lichter maakt.

Omgaan met iemand die terminaal is, betekent ook luisteren

Natuurlijk lucht iemand die terminaal is ook heel graag zijn of haar hart. Of wil die gewoon iets met je willen delen. Laat weten dat je altijd klaar staat om te luisteren. En vertel ook dat je dit zeker niet als een bezwaar ziet. Geef hem of haar de vrijheid om jou te benaderen op het moment dat hij of zij daar behoefte aan heeft.

Heb oog voor zijn of haar wensen

Iemand die terminaal ziek is, krijgt te maken met een hoop beslissingen die gemaakt moeten worden. Of dit nou gaat over een mogelijke behandeling, over de dingen die hij of zij nog wil doen in het leven of over hoe deze persoon de uitvaart ziet: geef hier zoveel mogelijk gehoor aan. Mensen zijn soms geneigd beslissingen voor iemand te maken, juist omdat ze denken dat hij of zij daar niet meer toe in staat is. Door te luisteren naar wat deze persoon zelf wilt, creëer je veiligheid en rust. Zowel bij de persoon in kwestie als bij jezelf.

Weet wat medicijnen doen

Veel 'doodzieke' mensen, bijvoorbeeld kankerpatiënten, krijgen medicijnen zoals morfine toegediend. Vaak om bijkomende lichamelijke pijnen zoveel mogelijk te verzachten. Besef dat medicijnen een uitwerking kunnen hebben op iemand zijn doen en laten. Iemand kan slaperig zijn, of onrustig. Ook onverklaarbare angsten en zelfs psychotische buien kunnen een gevolg van medicatie zijn. Probeer hier rekening mee te houden en probeer zo rustig mogelijk te blijven. Je kunt uiteraard altijd een arts inschakelen als de situatie daar om vraagt.

Leef in het nu ...

Als mensen weten dat een dierbare nog maar kort te leven heeft, kan het voorvallen dat er veel wordt gesproken in toekomstperspectief. Door bijvoorbeeld over die persoon te spreken alsof hij of zij er niet meer is. Dit is niet alleen erg vervelend voor de persoon in kwestie, het is ook zonde. Zonde omdat je op deze momenten juist moet genieten van het feit dat je nog samen bent en kunt zijn.

... Maar verhul niets

Daarentegen is het wel belangrijk dat je degene die terminaal is, mentaal de mogelijkheid geeft om zich voor te bereiden op wat er komen gaat. Het is dus zeker niet de bedoeling dat er helemaal niet gesproken wordt over 'de dood'. Maak dingen niet mooier dan dat ze zijn, maar breng het op zo’n manier dat er op een fijne manier over gesproken kan worden. Zo een 'voorbereiding' zorgt er niet alleen voor dat de persoon het gevoel heeft dat hij dingen heeft kunnen afronden, het kan ook het gevoel wegnemen dat hij mogelijk een last is voor anderen.

Durf samen te huilen, maar ook te lachen

Durf samen te huilen en even heel hard te roepen, gewoon omdat je de situatie enorm rot vindt. Maar durf ook heel erg hard te lachen om de meest flauwe grappen. Elke vorm van emotie is goed, zolang je hem of haar maar steunt. Want eerlijk: samen huilen of lachen is veel fijner dan alleen, toch?

Geef hem of haar de rust

Iemand die terminaal is, zal beetje bij beetje zijn energie verliezen. Houd dan ook altijd in gedachten dat rust heel belangrijk is in het leven van iemand die terminaal is. Zie je dat hij of zij een dutje aan het doen is? Laat hem of haar dan lekker slapen. Het lichaam heeft 't nodig.

Begrijp dat aandacht verdwijnt

Iemand die nog maar heel kort te leven heeft, zal op een gegeven moment minder belangstelling kunnen gaan tonen voor de mensen om zich heen. Niet omdat het hem of haar niet meer interesseert, maar omdat het lichaam en de geest zich aan het klaarmaken zijn voor de fase die gaat komen. Probeer hier vrede mee te hebben, hoe moeilijk dat ook is. Dat laatste moment samen, zijn het allerbelangrijkste, of dit nu met of zonder woorden is.

Heb je zelf nog andere adviezen omtrent het omgaan met iemand die terminaal is? Laat ze hieronder achter.