Terug naar de zee

Ik ontmoette Lisa in het huis van haar ouders. Hier was zij enkele maanden geleden ingetrokken, omdat zij sinds de vernietigende diagnose niet meer zelfstandig kon wonen en voor haar dochtertje Fleur kon zorgen.

De ouders van Lisa wilden absoluut niet bij het gesprek zijn, omdat zij niet met het naderende sterven van hun dochter geconfronteerd wilden worden. Zij konden en wilden niet accepteren, dat hun dochter op de stralende leeftijd van 29 jaar zou overlijden. En zo moest Lisa het gesprek alleen met mij doen. Gelukkig was er meteen een klik tussen ons en kwam het gesprek makkelijk op gang. Lisa had in haar eentje al heel veel nagedacht over hoe zij het afscheid wilde. Omdat zij vroeger in de buurt van de kerk woonden, zou daar het afscheid zijn. Echter, dit was een katholieke kerk en in ons gesprek bleek, dat Lisa niet gelovig opgevoed was. Zij had zich eigenlijk niet gerealiseerd, dat het afscheid in deze kerk dan een katholieke uitvaartmis zou worden.

Uitvaart aan het strand

Ondertussen had Lisa al heel veel over hun leven verteld. Met Fleur was zij elke week een paar keer op het strand te vinden. Samen met hondje Max liepen, renden, dansten zij langs de kustlijn en keken naar de golven, zochten schelpen. Fleur was aan zee opgegroeid, de zee was vertrouwd voor haar. Daarom opperde ik om bij het strandpaviljoen, waar zij altijd chocomelk dronken en soms pannenkoeken aten, te informeren of wij het afscheid van Lisa daar konden houden.

De dood hoort bij het leven

Natuurlijk was de paviljoenhouder erg ontdaan over het naderende sterven van deze jonge vrouw en wilde hij alle medewerking geven, maar toen ik vroeg of hij besefte, dat Lisa ook mee zou komen in haar mandje, moest hij toch even nadenken. Dat begrepen wij en natuurlijk gaven wij hem de tijd. Uiteindelijk gaf zijn vriendin de doorslag. Zij had tegen hem gezegd: “Natuurlijk is het vreemd als er ineens een grafmand met een overledene over het strand gedragen wordt. Maar het maakt ons bewust van onze sterfelijkheid. Toen ik net gescheiden was, vond ik het ook niet leuk, dat er hele gelukkige bruidjes op het strand poseerden; toch hoort dit bij het leven…”

Hij besefte dat de dood ook bij het leven hoort en ik moet zeggen, ik heb mij na dit gesprek nog nooit zo welkom op een locatie gevoeld, als daar op het strand met Lisa en Fleur. Lisa bedacht meteen waar zij straks het liefst zou staan en waar alle kinderen zouden zitten. Geïnspireerd door haar enthousiasme schreven wij alles op, zodat wij het later nog eens met elkaar konden bespreken.

Vlinders aan de mand

Niet veel later overleed Lisa toch nog plotseling. Gelukkig was zelfs de rouwkaart - op de datum na - klaar en konden wij alle aandacht aan Fleur geven. Kleine Fleur was tijdens het hele proces door Bart, goede vriend van Lisa, meegenomen en de laatste weken had ik hem ook ontmoet. Samen organiseerden wij de uitvaart aan het strand. De ouders waren nog steeds niet in staat om de dood van hun enige dochter onder ogen te zien en stilaan namen wij hen bij de handen mee, steeds een stukje verder. Toch verdronken zij bijna in hun verdriet, terwijl kleine Fleur stond te springen om te helpen. Zo maakte ze samen met Bart mooie vlinders, die wij met ijzerdraadjes aan de mand vast maakten, zodat ze bij elke beweging zachtjes heen en weer wiegelden.

Speciale aandacht voor de kinderen

Drie dagen voor het afscheid kwam Bart met de mededeling, dat de moeders van de kindjes van het dagverblijf hun kindjes niet mee zouden nemen naar het afscheid, omdat het te verdrietig en traumatisch zou zijn. Alles wat Lisa bedacht had zou in duigen vallen, als er geen kinderen waren. Ik heb toen een moeder gebeld en uitgelegd hoe het afscheid zou gaan. Dat het in het strandpaviljoen zou zijn en dat er voor de kinderen speciale aandacht en speciale liedjes en verhaaltjes zouden zijn.

Uiteindelijk werden wij op de dag van het afscheid verrast met 35 kindjes en lieve moeders en vaders, die begrepen dat ook dit bij het leven hoort. Je wilt het je kind besparen, maar toch hoort de dood erbij. Het afscheid was heel losjes, zonder strakke afspraken. We hadden ingepland om tussendoor een koekje te eten of iets te drinken, terwijl iedereen ook de kans had om z’n herinneringen aan Lisa met elkaar te delen of iets moois bij Lisa te zetten. Aan het einde van de middag was Lisa omringd met kaarsen, lantarentjes, bloemen en vlinders. Wij sloten het afscheid af met het lievelingslied van Fleur: ‘Butterfly’ van Danyel Gérard.

En zoals altijd begon Fleur op het lied te dansen en mee te zingen. Niet gehinderd door regels kwamen alle kindjes bij Fleur staan om mee te dansen en zo begeleidden wij Lisa onder de klanken van Butterfly over het strand naar de auto. Iedereen zwaaide ons uit en in mijn ooghoek zag ik onze stoere strandexploitant een traan wegvegen. Zoals Lisa samen met Fleur altijd binnen kwam dansen, zo werd haar uitgeleide gedaan. Luchtig, haast vluchtig, met een dansende Fleur, vriendjes en vriendinnetjes met transparante vlinders in hun handen. 

Deze vlinder, deze prachtige vrouw zal nooit vergeten worden.