Het is één van de ergste dingen die je als ouder kan overkomen: je kind verliezen. Als ouder wil je je kind zien opgroeien met alles wat daarbij hoort: geluk, liefde en persoonlijke groei. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat het rouwproces na het verlies van een kind intenser is en langer duurt dan bij het overlijden van andere dierbaren. Het rouwen na het verlies van een kind lijkt dan ook een onmogelijke opgave. Toch willen we je een heel klein steuntje in de rug geven. Gewoon, omdat je als ouder na het verlies van je kind elke vorm van steun kunt gebruiken.
Als ouder je identiteit verliezen
De Canadese onderzoekster Jennifer Buckle interviewde verschillende ouders die hun kind verloren en stelt vast dat ouders na zo’n sterfgeval vaak een deel van hun identiteit verliezen. Dit hangt samen met het feit dat het beschermen en opvoeden van een kind een belangrijk onderdeel van hun identiteit is. De gevoelens die ouders ervaren zijn heel erg uiteenlopend. Van totale onmacht en verlies van eigenwaarde tot leegte en een gevoel van onveiligheid. Ook stelde de onderzoekster vast dat veel ouders met een schuldgevoel kampen. Omdat ze in hun ogen te weinig tijd met hun kind hebben doorgebracht bijvoorbeeld. Of over eerdere ruzies/gesprekken die plaatvonden. Ook vervallen ouders - zeker als er sprake was van intensieve zorg en afhankelijkheid, bijvoorbeeld bij een geestelijke of lichamelijk ziekte - een enorme leegte. De zorgvraag valt weg, waardoor soms een deel van de identiteit van de ouders verloren gaat.
Vertrouwen en veiligheid vallen weg
Na het verlies van een kind raken veel ouders de zin in het leven kwijt. Het verlies van een kind is een tegennatuurlijke gebeurtenis; hierover sta je zeker niet stil bij de geboorte. Het hakt er mentaal heel zwaar in en het geloof in rechtvaardigheid kan aangetast zijn. Ook zijn veel ouders, die meerdere kinderen hebben, bang om nog een kind te verliezen of kampen ze, in het geval van nog een kinderwens, met een angst dat het weer mis zal gaan. Het verlies van een kind drukt een stempel op het verdere leven en de leegte wordt nog flink benadrukt bij belangrijke dagen zoals verjaardagen, Kerst of Nieuwjaar. Ouders die een kind verliezen zullen bij de vraag of zij kinderen hebben vaak het kind nog benoemen, simpelweg omdat het kind nog voortleeft in hun gedachten, ziel en hart.
Factoren die helpen bij het rouwproces na het verlies van een kind
Een heel belangrijk onderdeel in het rouwproces is steun. Logisch, zul je denken, maar niet bij elk verlies heeft steun dezelfde uitwerking. Ouders die de steun krijgen die zij nodig hebben, zijn in staat om hun leven een stukje sneller op te pakken. Volgens Professor Lister, een onderzoeker die het rapport 'Meaning-making in bereaced parents: Process and outcome' heeft opgesteld, zijn mooie herinneringen aan het kind een belangrijke vorm van steun. Sommige ouders zijn meer gericht op 'overleven' dan andere ouders. Dat stelt onderzoeker Wijngaards vast in zijn psychologische rapport 'Parents grieving the loss of their child: interdependence in coping'. Hij zegt dat de ouders focussen op 'overleven', beter in staat zijn om het verlies een plekje te geven en minder gevoelig zijn voor een blijvende depressie. Hij stelt ook vast dat de mate van hechting met hun eigen ouders invloed op het verwerkingsproces heeft. Hoe hoger de mate van onveilige gehechtheid in de jeugd, hoe meer symptomen van rouw en depressie voorkomen.
Focus leggen op een symbolische band
Het omgaan met het verlies van een kind is anders dan bij andere vormen van verlies. Er wordt vaak aanbevolen om de energie niet teveel op het overlijden zelf te richten, maar meer op het voortbestaan van een symbolische band. Denk aan het voelen van zijn of haar aanwezigheid, aan je kind denken bij het zien of horen van een specifiek iets of het idee dat hij of zij in je hart voortleeft. Ook blijkt dat er bij het verlies van een kind aandacht moet zijn voor de diepe gevolgen voor zaken die we eerder al noemden: persoonlijke identiteit en zelfbeeld.
Tips van ouders die hun kind verloren zijn
Elke verlies van een kind is anders. De ene ouder verliest zijn of haar kind bij of zelfs voor de geboorte, de ander door zelfmoord en weer een ander bijvoorbeeld door een ziekte of een ongeval. Het is dus heel moeilijk om te zeggen hoe je om moet gaan met het verlies van je kind. Wel kunnen we je wat tips geven van ouders die zelf een kind verloren hebben. Zij geven jullie de volgende adviezen:
- Laat je niet teveel leiden door wat anderen zeggen, maar volg je eigen gevoel. Ga het rouwproces aan op jouw manier. Niets, maar dan ook niets, is fout. Jouw gevoel moet leidend zijn.
- Verwacht niet teveel dat anderen zich kunnen inleven in jouw verdriet. Het verlies van een kind is nou eenmaal niet iets dat gebruikelijk is.
- Als je echt met mensen wilt spreken die zich mogelijk kunnen inleven in jouw situatie, overweeg dan eens om een dagje mee te kijken in een lotgenotengroep voor nabestaanden.
- Vind je het lastig om je gevoelens te uiten? Zet je emoties dan eens op papier, misschien heeft dit voor jou een helende werking.
- Accepteer het als je inner circle van vrienden en familie kleiner wordt. Met de één kun jij beter over het verlies van je kind praten dan met de ander. Mogelijk kan die ene vriend er ook beter mee omgaan dan dat ene familielid.
- Gun jezelf ook ontspanning en voel je niet schuldig als je eens iets leuk gaat doen. Ga op zoek naar jouw persoonlijke 'genotmomentjes'. Dit kunnen eenvoudige dingen zijn. Denk aan een fijne wandeling, het creatief bezig zijn met je handen of het doen van een bepaalde sport. Tip: onderaan dit item staat nog een handig artikel met handige tips.
- Accepteer ook dat het rouwen om een kind nooit stopt en je dit verdriet altijd met je mee zult dragen. Leg de focus op de symbolische band; dat je kind in jou voortleeft, dat je zijn of haar aanwezigheid voelt en dat je aan hem of haar denkt bij het horen of zien van bepaalde dingen.
- Als gevoelens als schuld, verdriet, wanhoop etc. de overhand nemen, aarzel dan niet om hulp van buitenaf te zoeken. Samen sta je immers altijd sterker, zeker als het gaat om zo’n groot verdriet.
Reacties (1)