Schuldgevoel na overlijden van een dierbare

Na het overlijden van een dierbare, komen er verschillende gevoelens naar boven. Dit kunnen allerlei emoties zijn zoals verdriet, boosheid en angst. Helaas kan het ook voorkomen dat schuldgevoel opspeelt. Dit is een erg stekend gevoel, hoe ga je hiermee om? Of nog beter, hoe kom je hiervan af?

Had ik maar...

Hoe vaak hoor je het wel niet? "Had ik maar..." of "Wat als ik dit anders had aangepakt? Dan was hij of zij er misschien nog wel geweest..." De een heeft er meer last van dan de ander, maar in welke mate je er ook last van hebt, het kan hoe dan ook een behoorlijke impact hebben op je leven. Waar zouden je schuldgevoelens vandaan kunnen komen? Hier zijn verschillende persoonlijke antwoorden op mogelijk. Misschien was je dierbare wel heel ziek en heb je op een andere manier afscheid genomen dan je wellicht had gewild. Of misschien denk je dat je je dierbare had kunnen helpen voordat hij of zij kwam te overlijden.

Schuldgevoelens hoeven niet direct op te spelen. Dit kan ook veel later komen. Bijvoorbeeld wanneer je opnieuw verliefd wordt na het overlijden van je geliefde, wanneer je een dag niet aan de overledene hebt gedacht of op het moment dat je je voor het eerst na een lange tijd weer gelukkig voelt.

Tips om met schuldgevoel na overlijden om te gaan

Schuldgevoelens kunnen je leven beheersen. Wanneer dit het geval is, is het belangrijk om er iets aan te doen. Om je op weg te helpen delen wij tips om met schuldgevoel na overlijden om te gaan:

Erken je gevoelens

Je hoort het vaker: het toegeven van je gevoelens is een belangrijke eerste stap. Dat geldt hier ook! Door je gevoelens te erkennen, zal je deze ook beter leren beheersen. Geef aan jezelf toe dat je het liever anders had willen doen en dat je je daar schuldig over voelt. Zoals al is aangegeven is dit een eerste stap, maar niet de enige... Daarvoor moet je nog wat dieper graven.

Ontdek de reden van je schuldgevoel

Om je schuldgevoel te begrijpen, zal je de diepte in moeten gaan. Je wilt je gevoelens begrijpen, zodat je weet hoe je hier mee om kunt gaan. Daarvoor moet je tot de kern komen. De kern bereik je door vragen aan jezelf te stellen. Waar komt het schuldgevoel vandaan? Zijn dit wel realistische gedachten? Je hoeft dit niet helemaal alleen te doen, het is soms juist beter om hier iemand anders bij te halen, bijvoorbeeld een goede vriend(in). Kies die persoon wel verstandig, dus niet iemand die altijd maar aan jouw kant staat, maar je juist echt wil helpen door diepe vragen te stellen. 

Enkele vragen die je kunt stellen zijn bijvoorbeeld:

• Wat is er gebeurd?
• Hoe had het anders gekund? En wat was jouw rol hierin?
• Vind je dat je zelf tekort bent geschoten of vinden anderen dat?
• Heb je het oordeel van anderen overgenomen?
• Hoe (on)redelijk is dat?
• Ben je niet te streng voor jezelf?

Door antwoord te geven op deze vragen heb je meer duidelijkheid over je situatie en kan je met een andere blik naar jezelf kijken. Onderschat dit niet, want het kan natuurlijk zwaar zijn. Maar als je hier doorheen gaat, zal het allemaal wat helderder worden, waardoor je beter kunt achterhalen wat er wel en niet toe doet. Rouwcoach Jacqueline Cino helpt mensen die met zichzelf worden geconfronteerd na een verlies. Haar missie is om je te begeleiden om met een open hart te leven. De pijn en het verdriet te doorvoelen en te accepteren, zodat je vanuit een nieuw perspectief het leven weer kunt omarmen.

Probeer het symbolisch goed te maken

Helaas kun je niets meer veranderen aan de situatie of je ware gevoelens uiten tegenover de overledene. Toch kan het wel helpen om het symbolisch goed te maken. Bijvoorbeeld door middel van een brief waarin je je spijt betuigt of waarin je verwoordt wat jij voelt. Wanneer je alles hebt opgeschreven kun je deze voorlezen op een gedeelde bijzondere plek van jou en de overledene of bij zijn of haar graf. Als het lukt, doe het dan hardop. Maar wanneer je dit te lastig vindt, kun je de brief natuurlijk ook gewoon neerleggen. Hierdoor vind je wellicht de afsluiting waar je al die tijd naar op zoek was.

Jezelf ontwikkelen

Een schuldgevoel na overlijden ontstaat zoals het op een andere manier ook zou gebeuren. Je hebt iets gedaan, of juist niet, waardoor de ander (in jouw ogen) is benadeeld. Het hebben van schuldgevoel kent niet alleen maar negatieve kanten. Het klinkt raar, maar schuldgevoelens kunnen je in sommige gevallen juist ook helpen. Door het hebben van schuldgevoel, ontwikkel je jezelf, leer je van je fouten en zul je het een volgende keer sneller op een andere manier aanpakken.

Ervaar jij schuldgevoel na overlijden? Een professionele rouwcoach kan je helpen bij het rouwproces, het omgaan met het verlies en de bijkomende emoties en gevoelens.