Ze zit met haar handen in het haar en zegt tegen me: ‘Het is me teveel, ik mis mijn oma. Niet alleen de steun die ze voor me was. Maar nu zij weg is maakt iedereen zo’n ruzie met elkaar.’
Dat gebeurt vaak in families. Maar omdat mensen niet graag ‘de vuile was buiten hangen’ weten we dat niet van elkaar en denken we dat alleen de eigen familie ‘zo raar doet’.
Je hangt de vuile was niet buiten
Als iemand in de familie de rol van verbinder had, dan is het verlies daarvan een extra lastige kwestie om mee om te gaan.
Daardoor lopen meerdere dingen door elkaar heen. Ieders eigen verlies heeft zijn of haar eigen moeilijke dalen en zware tijden. Degene die de scherpe kantjes eraf kon halen is er niet meer. Mensen hebben het zwaarder én net nu ze iemand nodig hebben die daar steun bij geeft, wordt juist die persoon gemist. De valkuil is te verwachten, maar dat een ander het voor je oplost en ook voor je klaarstaat? Dat lukt vaak juist wat minder goed in zo’n tijd.
Voort-leven
Je kunt iemand eer geven door -hoe ik het zelf noem- die persoon te laten ‘voort-leven’: door datgene waar die persoon voor stond hoog in het vaandel te houden. Zoals aandacht geven aan elkaar, of jezelf mogen zijn, of voor een ander klaarstaan.
Ieder apart én samen
Wat deze families steun geeft is dat ze ieder individueel hun eigen steun en vorm vinden om het verlies te kunnen dragen en betekenis te geven. Als familie samen vormgeven aan momenten en/of rituelen rondom een verjaardag of sterfdag zijn steunend. Belangrijk op zo’n moment is dat de betekenis van iemand ook woord en beeld krijgt. Want hoe vaak gebeurt het niet dat de hele familie wel bij elkaar is op zo’n dag, maar het gesprek niet gaat over wat hen echt bezig houdt? Her-inneren doe je door wat iemand meegegeven heeft voort te laten leven.
Reacties
Er zijn nog geen reacties geplaatst bij dit artikel.