Het crematieproces, hoe verloopt dat?

De invoerruimte en registratie

Voordat de uitvaartkist de invoerruimte ingaat, worden eerst nog enkele belangrijke documenten gecontroleerd. Deze documenten bestaan uit het gemeentelijk verlof tot verbranding en het document met het registratienummer. Een medewerker van het crematorium controleert deze documenten zorgvuldig, zodat er geen fouten in staan. De namen en het nummer van het document en de kist moeten allemaal overeenkomen. Blijken er fouten te zitten in de documenten, dan mag de crematie nog niet plaatsvinden.

In een agenda of een daarvoor speciaal aangemaakt document worden ter dubbele controle en archivering de naam en de geboorte- en overlijdensdatum van de overledene geregistreerd. Ook het registratie/documentnummer, het nummer van het identificatie steentje en de tijd van invoer en ruiming worden hierin genoteerd en ondertekend door de dienstdoende medewerker.

Het identiteitssteentje

Nadat de documenten zijn gecontroleerd en is bevestigd dat de nummers en namen helemaal kloppen, wordt er een 'crematiesteentje' op de kist of de lijkwade/-omhulsel gelegd. Dit is een vuurvast identiteitssteentje met een uniek onuitwisbaar nummer erop, zodat er geen misverstanden kunnen ontstaan over de identificatie. Volgens de Wet op de lijkbezorging (Wlb) moet het stoffelijk overschot worden voorzien van dit identiteitssteentje. Dit steentje blijft bij de kist en het wordt na de crematie met de as bewaard. De nabestaanden krijgen dit steentje ook mee en kunnen dit eventueel als aandenken bewaren. Lees hier alles wat je moet weten over het crematiesteentje.

Het crematieproces

Na de afscheidsplechtigheid wordt de overledene met de kist naar de ovenruimte gebracht. Ter bescherming van milieu en oven worden de eventueel aanwezige plastic of metalen handvatten van de kist verwijderd. Het komt ook wel eens voor dat naasten spullen in de kist willen meegeven met de overledene, zoals knuffels of zelfgeschreven brieven. In de meeste gevallen is dit toegestaan, maar elk crematorium hanteert hiervoor zijn eigen regels. In het artikel 'Wat mag er mee in de kist? vind je meer informatie hierover.

Bij een temperatuur tussen de 400°C en 1100°C, afhankelijk van het soort oven, wordt de kist samen met het crematiesteentje de oven ingevoerd. Hoewel de meeste crematieovens tegenwoordig computergestuurd zijn, zodat het proces vrijwel geheel automatisch verloopt, blijft er altijd een medewerker van het crematorium in de crematieruimte om het proces in de gaten te houden. Afhankelijk van het soort oven duurt het cremeren tussen de anderhalf en 4 uur. Na de crematie worden alle niet-verbrande overblijfselen, zoals chirurgisch metaal en het crematiesteentje, uit het as gehaald.

Het ruimen van de oven

Na de crematie wordt de oven geruimd. De aanwezige as en metaalresten worden opgevangen in een aspan. Dit is een soort lade die de as opvangt. Nadat de as is afgekoeld worden de metaalresten verwijderd. Denk hierbij aan metalen resten van de kist, maar ook resten van sieraden, het gebit of andere prothesen. Deze metaalresten worden in vrijwel elk crematorium apart bewaard en regelmatig opgehaald door een bedrijf dat deze metalen verder verwerkt. De opbrengst hiervan wordt elk jaar aan een goed doel toegewezen.

Bewerking van de asresten

Nadat de as is opgevangen en de metaalresten zijn verwijderd, gaat de as door een ascremulator. En voordat je denkt: 'Wat is dat nou weer?', wij leggen het haarfijn  uit: een ascremulator is vergelijkbaar met een centrifuge waarin de asresten als het ware fijn gemalen worden door middel van twee of meer stalen ballen. Via een zeef komt de as uit de cremulator. Nadat de as is gezeefd wordt deze samen met het vuurvaste identiteitssteentje overgebracht in een asbus die hermetisch wordt afgesloten. Op de asbus staan de naam, voorletters en het registratienummer van de overledene genoteerd in onuitwisbare letters. Om misverstanden en verwarring te voorkomen mogen deze gegevens gedurende 20 jaar niet verwijderd en/of onleesbaar worden gemaakt. Ook mag de bus gedurende die 20 jaar niet worden geopend, behalve voor verstrooiing of ruiming op een daartoe bestemd terrein of plaats.

Bewaartermijn van de asbus

Nadat de asbus hermetisch is afgesloten wordt deze eerst nog één maand lang in het crematorium bewaard. Deze termijn is ingesteld om -indien noodzakelijk- nog onderzoek te kunnen doen naar de eventuele doodsoorzaak van de overledene, bijvoorbeeld naar sporen van gif. Daarnaast biedt het nabestaanden tijd en ruimte om alvast na te denken over wat ze met de as van hun dierbare willen doen. Hoewel deze termijn van één maand is vastgelegd in de Wlb, kunnen nabestaanden om diverse redenen afwijken van deze termijn. Bijvoorbeeld omdat ze de asbus in het buitenland willen bijzetten in een graf of om religieuze redenen de as daar snel verstrooid willen hebben. Mochten zij dit willen, dan kunnen zij een verzoek indienen bij de officier van justitie in de plaats en/of regio waar hun dierbare is overleden.