Kaarsje branden: de betekenis

Om iemand een hart onder de riem te steken, om iets te vieren of omdat je aan iemand denkt die je ongelofelijk mist... Dit zijn allemaal redenen om een kaarsje te branden. Maar waar komt dit ritueel eigenlijk vandaan? En wat is de betekenis achter het branden van een kaarsje? In dit artikel gaan we dieper op deze gewoonte in.

Een ritueel dat standhoudt

Er zijn veel redenen om een kaarsje te branden; in vrolijke situaties zoals met verjaardagen, maar ook op verdrietige momenten zoals bij het afscheid van een dierbare. Het is een laagdrempelig ritueel dat toegankelijk is voor iedereen. Het vraagt vrijwel geen inspanning en het hoeft niet veel geld te kosten. Maar dat zijn natuurlijk niet de voornaamste redenen dat het branden van een kaarsje zijn populariteit niet verliest.

Een kaarsje aansteken, geeft veel mensen een gevoel van kracht en verbinding. Het branden van een kaarsje is dan ook niet voor niets één van de meest uitgevoerde afscheidsrituelen. Tijdens de afscheidsceremonie worden vaak gezamenlijk kaarsjes aangestoken. Maar ook thuis blijven veel nabestaanden dit ritueel in stand houden. Ze branden het kaarsje op speciale dagen, zoals bijvoorbeeld de verjaardag van hun overleden dierbare of op momenten dat het gemis extra groot is en je wel een beetje warmte, licht en kracht kunt gebruiken. Het is een universeel en open ritueel dat iedereen begrijpt en waar iedereen zijn of haar eigen persoonlijke invulling aan kan geven.

Uit gevoel

Omdat het zo een open ritueel is, zijn er ontelbare redenen om een kaarsje te branden voor een ander of voor jezelf. Toch hebben de verschillende redenen één ding gemeen: het wordt uit gevoel gedaan. Uit liefde, omdat je je verdrietig voelt en iets wilt verwerken of omdat je ergens op hoopt. Het branden van een kaarsje is in het algemeen altijd een mooi gebaar.

De religieuze betekenis van een brandende kaars

Binnen veel religies en spirituele stromingen zijn vuur en licht al eeuwenlang zeer bijzondere symbolen. Vuur en licht worden gezien als tegenpolen van elkaar. Ze staan namelijk niet alleen symbool voor leven en dood, maar ook voor goed en kwaad. En dat is niet alles. Vuur en licht stralen ook warmte uit, wat weer symbool staat voor de liefde. Voor sommigen religies schuilt achter het branden van een kaars nog steeds een religieuze betekenis. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het christen- en jodendom. Bij het christelijke geloof zijn het ontsteken van de paaskaars (symbool van Gods liefde) en ook de adventkaars enorm belangrijke gebeurtenissen. En het joodse Chanoeka wordt niet voor niets het lichtjesfeest genoemd.

Tussen hemel en aarde

Licht wordt gezien als een symbool voor de verbinding tussen hemel en aarde. Dit is dan ook een van de redenen dat er vaak een kaarsje wordt aangestoken tijdens de uitvaart of bij een bezoek aan het graf van een dierbare. Ook bij herdenkingsbijeenkomsten spelen kaarsen een grote rol. Het leven van de overledene wordt belicht, terwijl er aan de overledene gedacht wordt en oude herinneringen worden opgehaald.

Allerheiligen en Allerzielen

Jaarlijks wordt op 1 november Allerheiligen gevierd in de katholieke kerk. De naam spreekt voor zich. Op deze dag worden alle heiligen en martelaren herdacht. Op 2 november, een dag na Allerheiligen, is het Allerzielen (ook wel bekend als het feest van alle zielen). Op Allerzielen komen we samen om zij die niet meer met ons zijn te herdenken.  Vele begraafplaatsen en kerkhoven organiseren dan een Lichtjesavond of lichtjeswandeling. Tijdens een kerkdienst of mis worden de namen van de overledenen genoemd en worden kaarsjes aangestoken. Veel nabestaanden gaan ook naar de begraafplaats om hun geliefden te gedenken met kerkkaarsen. Maar ook thuis en op georganiseerde bijeenkomsten, steken mensen een kaarsje aan voor de mensen die niet meer onder ons zijn. Tijdens de donkere novemberdagen rond Allerzielen en Allerheiligen brengt een brandend kaarsje letterlijk licht en verbinding. Lees hier meer over Allerzielen en Lichtjesavond.

Brand jij wel eens een kaarsje voor je (overleden) dierbaren? Laat het ons weten in de reacties!