Over de dood praten met je kind

Praten over de dood is een belangrijk thema in de opvoeding. Vroeg of laat krijgt je kind te maken met een overlijden (misschien is dat al gebeurd). Je bereidt je kind hier subtiel op voor door er op de juiste manier over te praten. Maar hoe doe je dat? Wij helpen je graag. 

Wees duidelijk over de dood … 

Sommige ouders vermijden het onderwerp of vertellen er niet echt over. Ze gebruiken abstracte of metaforische uitspraken om te zeggen dat iemand niet meer terugkomt. Bijvoorbeeld: ‘hij is op een lange reis gegaan’ of ‘zij heeft ons verlaten’. Zulke uitspraken maken het voor kinderen moeilijk om het te begrijpen en kunnen ze verwarren. Iemand die op reis gaat, komt toch weer terug? Als je met je kind over de dood wilt praten, kun je beter de woorden ‘dood’ en ‘overlijden’ gebruiken. Dat voorkomt verwarring en helpt je kind om te beseffen dat de dood definitief is. 

… maar houd het eenvoudig

Het is belangrijk om je kind een realistisch beeld te geven van de dood en de emoties die daarbij horen. Maar vergeet niet dat je met een kind praat. Hoe en wat je uitlegt, hangt onder andere af van de leeftijd. Vanaf ongeveer vier jaar gaan kinderen nadenken over de dood. Maar ze kunnen het nog niet helemaal vatten. Onze tip? Hou het eenvoudig - maar wel realistisch - en maak er geen lang verhaal van. Verdeel het gesprek eventueel in stukjes of laat je kind vragen stellen. 

Praten met je kind over de dood met een boek

Als je moeite hebt om de juiste woorden te vinden, kun je ook een educatief boek gebruiken om met je kind over de dood te praten. Wij hebben toevallig een artikel met boeken over de dood voor kinderen voor je klaarstaan. In dit artikel vind je verschillende boeken voor verschillende leeftijdsgroepen. 

Contacteer de school van je kind

Wist je dat sommige scholen aandacht besteden aan doodgaan en rouwen? Er is bijvoorbeeld een onderwijsproject dat kinderen op de basisschool leert over rouw en dood aan de hand van olifantengedrag. In de dierentuin zien de kinderen een documentaire over hoe olifanten rouwen als er een vriendje of familielid doodgaat. Daarna kunnen ze al hun vragen stellen aan de olifantenexpert die erbij is. Een mooie en interactieve manier om de dood op een zachte manier bespreekbaar te maken voor kinderen. 

Laat ze meegaan naar een uitvaart en praat erover

Laat je kind een begrafenis of crematie van een dierbare meemaken en betrek het kind erbij als het dat wil. De onderzoekers Silverman en Worden vroegen aan 119 kinderen tussen de zes en zeventien jaar die een ouder hadden verloren, hoe ze de uitvaart beleefden. Twee jaar na de begrafenis zeiden ze dat de uitvaart belangrijk was voor hun verdrietverwerking. Het onderzoek toont ook aan dat kinderen zo beseffen dat iemand echt weg is en dat een uitvaart een moment van steun en troost is. Het is wel belangrijk om kinderen voor de uitvaart een beetje voor te bereiden op wat er gaat gebeuren en om na de uitvaart te blijven praten over het onderwerp en te peilen hoe ze met hun verdriet omgaan. Zo steun je ze - ook later.

Non-verbaal communiceren

Je kunt je kind ook zonder woorden iets over de dood vertellen. Je kunt thuis bijvoorbeeld afscheidsrituelen houden als er iemand dicht bij jullie is gestorven, zoals een kaarsje branden of samen een tekening maken.

Bronnen: Trotsemoeders.nl & Omega - Journal of Death and Dying, Silverman & Worden